
Тарих (535)
Қодир биллоҳ - Абулаббос Аҳмад ибн Исҳоқ ибн ал-Муқтадир. У 330 йили туғилган, онаси чўри, исми Таманно. Ди(у)мна эди, деганлар ҳам бор.
Ал-Муқтади би-амриллоҳ - Абулқосим Абдуллоҳ ибн Муҳаммад ибн ал-Қоим би-амриллоҳ. Унинг отаси Қоимнинг вақтида, Абдуллоҳ онаси қорнида эканлигида ўлган. У отасининг вафотидан олти ой кейин туғилди. Онаси жория бўлиб, исми Аржувон эди.
Қоим би-амриллоҳ - Абу Жаъфар Абдуллоҳ ибн ал-Қодир.391 йили зулқаъданинг ўртасида туғилган. Онаси жория, арман аёли, исми Бадруддужо, Қатруннадо эди, деганлар ҳам бор.
«Оҳ болам, бугун сен мендан анча ўтибсан. Зеро, қандай савияга етганингни кўриб турибман ва албатта, энди сени кўпдан-кўп синовлар кутмоқда»
Ривоятдаги роҳиб (Муслим, 3005)
Муте лиллоҳ Абулқосим Фазл ибн Муқтадир ибн Мўътазид. Унинг онаси канизак бўлиб, исми Шағла бўлган.
Мустакфи биллоҳ - Абулқосим Абдуллоҳ ибн Муктафи ибн Мўътазид. Онаси канизак, исми Амлаҳуннос.
Ал-Муттақи лиллоҳ - Абу Исҳоқ Иброҳим ибн Муқтадир ибн Мўътазид ибн Муваффақ Толҳа ибн Мутаваккил.
Рози биллоҳ Абул Аббос Муҳаммад ибн Муқтадир ибн Мўътазид ибн Толҳа ибн Мутаваккил. 297 (910-909) йили туғилган. Онаси румлик канизак, исми Заллум. Қоҳир туширилган куни, унга байъат берилади. У Ибн Муқлага Қоҳирнинг барча кир-дикорларини қоғозга ёзиб халққа ўқиб беришни буюради. 322 йили Исфаҳонда дайламларнинг (эроний қабила) бошлиғи Мардовиж қазо қилади. Унинг ҳокимияти жуда кучайиб кетган эди. У ҳакда Бағдодга ҳужум қилар экан, мажусийлар бошлиғи билан тил бириктирган экан деган гаплар тарқаган эди. Унинг ўзи ҳам, ажам давлатини тиклайман, араб давлатини йўқ қиламан, дер эди.
Иброҳим ибн Валид акаси Язид вафотидан сўнг 126 йил зулҳижжа/744 йил октябрь ойида халифа бўлди. Бироқ унинг халифалигини аҳолининг аксар қисми қабул қилмади. Халифага байъат беришдан биринчи бўлиб, Ҳимс аҳолиси бош тортди. Иброҳим у ерга Абдулазиз ибн Ҳажжож бошчилигида қўшин жўнатди.
Ал-Қоҳир биллоҳ - Абу Мансур Муҳаммад ибн ал-Мўътазид ибн Толҳа ибн Мутаваккил. Онаси - канизак, исми Фитна.
Ибн Ҳишом айтади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам пайғамбар бўлганларидан бошлаб уч йил давомида яширин даъват қилдилар. Сўнгра Аллоҳ таоло у Зотга ҳақиқатни юзага чиқаришни, ошкора даъватга ўтишни буюриб, шундай деди: «Бас, Сиз ўзингизга буюрилган ишни (яъни Ҳақ Динга даъват қилишни) юзага чиқаринг ва мушриклардан юз ўгиринг!» (Ҳижр сураси, 94-оят).
Пайғамбарликнинг ўнинчи йилида Расулуллоҳ алайҳиссалоту вассаломнинг завжалари Хадижа бинти Хувайлид билан амакилари Абу Толиб вафот қилишди. Ибн Саъд ўзининг "Табақот" номли китобида: "Хадижа билан Абу Толибнинг вафоти орасида бир ою беш кун фарқ бўлган", деб хабар қилади.
«Аллоҳга қасамки, даф бўлмас экансан, Ал-моравийлардан сен учун каттагина елпиғич олиб келишларини илтимос қиламан!»(«Андалусия: забт этилиб, қулагунча», 9-2.)
Сицилия ва Кордова ҳокими
Мутамид ибн Аббод