Илм-фан (348)
Подкатегории
Оқ Шамсиддин (1389-1459) биринчи навбатда, Константинополни фатҳ этган Султон Меҳмед II нинг маънавий устози сифатида танилган. Лекин бу ажойиб одам серқирра олим хам эди. Микроблар ҳақида жиддий мулоҳаза юритган италян шифокори Джироламо Фракастородан бир аср олдин у микробларни аниқлаб бўлганди, деб ёзади Исмаил Чўлак.
«Агар Биз уларга осмондан бир дарвоза очиб қўйсаг-у, ундан (осмонга) кўтарила бошласалар ҳам, албатта улар: «Шак-шубҳасиз, бизларнинг кўзларимиз боғланиб қолди, балки бизлар сеҳрланиб қолган кишилардирмиз»,- деган бўлур эдилар». Ҳижр сураси, 14-15.
Ҳар биримиз, эрталаб туриб, кечагига нисбатан бир оз жоҳилроқ бўламиз. Бир куни, кўпчилик олдида сўзга чиккан машҳур бир хорижий бизнес-мураббий шундай деди ҳам: одамлар кундан-кунга аҳмоқроқ бўлиб боради. Нима учун?
Қуръон каримда айтиладики: «Кечани кундуз устига ўрайди, кундузни кеча устига ўрайди». Ушбу оят ернинг шарсимон шаклда эканлигига ишора қилади. Араб тилидаги «таквир» сўзи қуйидаги маъноларга эга: бирон-бир юмалоқ нарсани ўраш, қоплаш. Ернинг шарсимон шаклда эканлиги сабабли, оятда таквир, яъни ўрайди сўзидан фойдаланилган.
Космосга биринчи одамнинг парвоз билан атрофимизни ўраб турган Коинотни, ва, эҳтимол, ердаги цивилизацияларни билишда янги давр бошланди. Биринчи космонавт Юрий Гагарин ўша афсонавий «Восток-1» ракетаси бортида туриб, кўрганларидан ва Ерда қолган одамларнинг ҳиссиётларидан ҳайратда қолган, оддийгина ва тушунарли қилиб «Қандай гўзаллик!» деган, холос.
Ойда кузатиш учун энг қизиқарли объектлар кратерлардир. Уларнинг кўпчилигини ҳатто дурбин билан ҳам кўриш мумкин. Улар юзасида косасимон чуқурлик бўлиб, келиб чиқиши турличадир. Халқаро Астрономия Иттифоқи томонидан қабул қилинган қоидаларга кўра, ойдаги кратерлар ўз соҳасига салмоқли ҳисса қўшган марҳум атоқли олимлар, муҳандислар ва тадқиқотчиларнинг, жумладан, Ислом оламидан кўплаб арбоблар номи билан аталади. Fikriyat портали ушбу кратерларнинг айримлари рўйхатини тақдим этади.
Компьютер ва интернент алгебра, алгоритм ва информатика асосларининг асосчиси бўлган Абу Жафар Муҳаммад ибн Мусол ал-Хоразмий асарларисиз пайдо бўлмаган бўларди, дейди Ислом тамаддуни бўйича етакчи немис мутахассисларидан бири Волфганг Гюнтер Лерх.
Дунёнинг турли мамлакатларидан бўлган 600 дан ортиқ олим Дарвиннинг «эволюциялар назарияси» қоидалари борасида «қаттиқ шубҳа» билдирди. Сон сифатга ўтмоқда – «табиий танлов» тамойилидан ҳафсаласи пир бўлиш фақат илмий дунё билан чекланиб қолгани йўқ.
Боулдерда Колорадо университети олимлари турларнинг тарқалиши турли даражада атроф-муҳит омиллари ва бошқа организмлар таъсирига боғлиқ эканлиги ҳақида Дарвиннинг экологик гипотезаси илк номаълум экологик механизмни ҳисобга олмаслигини кўрсатди. Маълум бўлишича, стресс шароитларида организм бошқа турлар билан рақобат оқибатларини камроқ ҳис қилади. Бу ҳақида Phys.org сайтида матбуот-релизда ёзилди.
Маълумки, билмаслик жавобгарликдан озод қилмайди. Агар расмий фан эволюция жараёни назариясининг айрим тезисларини тасдиқлай олмаса, суд Россия мактабларида дарвинизмни ўқитишни тақиқлаши мумкин. Ёки Таврот билан биологияни ўргатишни
Мисрлик олима Элхам Фадалийнинг ёруғлик чиқарадиган кремнийга асосланган материал яратиш бўйича муваффақиятли ишини тан олиб, дунёнинг физика бўйича етакчи журнали «Physics World» унинг ютуғини дунёдаги физика соҳасида йилнинг биринчи рақамли ютуғи деб атади, деб хабар қилади CairoScene.
Олимлар Мадагаскарда 68 млн йил яшаган ғайриоддий қушнинг тош қотган қолдиқлари туфайли Дарвиннинг эволюция назариясини шубҳа остига олдилар. Бундан ўн йил аввал лойли қумлокда топилган топилма, барча тирик мавжудотларнинг умумий аждоди бўлганида улар ўртасида қариндошлик алоқалари бор, деган назарияга мутлақо тўғри келмайди.
Сириус юлдузи Қуръони каримнинг Нажм сурасида зикр қилинган бўлиб, сура номи араб тилида "юлдуз"деган маънони билдиради. Сириуснинг ҳар икки юлдузи камон шаклидаги ўқда бир-бирига қараб ҳаракатланади ва ҳар 49,9 йилда бир марта максимал даражада яқинлашади. Қуръони карим Нажмсурасининг 49-ва 9-оятларида «sirius» юлдузи зикр қилиниб, шу тариқа юқорида кўрсатилган астрономик ҳодиса кўрсатилган.