Ислом (880)
«Бугунги кунда сизга динингизни мукаммал қилиб бердим. Сизга неъматимни батамом қилдим. Ва сиз учун Исломни дин деб рози бўлдим». (Моида сураси)
Подкатегории
Пайғамбаримиз алайҳиссалоту вассаломнинг сийратдарини китобат ҳолига келтириш у зотнинг суннатларини, яъни ҳадисларини ёзишга нисбатан олганда вақт жиҳатдан кейинги ўринда туради.
Талаб қилинган енгилликлардан бири хоҳ у шахсий бўлсин, хоҳ ижтимоий инсонлар ҳаётида фавқулодда ҳолатда рўй берувчи заруратларни эътироф этишдир. Шариат бу заруратлар учун ўзига хос ҳукмлар тайинлаган. Муомалалар, шартномалар, кийим кечаклар, егулик, ичимликлардан иборат ихтиёр ҳолатида қайтарилган нарсаларга мана бундай зарурат туғилган пайтда баъзи пайтларда у хусусий бўладими ёки умумийми умматга енгиллик бўлиши ва ундан ҳаражни даф қилиш учун шариат бунга рухсат беради.
Шубҳа йўқ, инсон ҳаётни севади, умри узун бўлишини, иложи бўлса бу дунёда абадий қолишни истайди. Иблис алайҳиллаъна башар отаси Одам алайҳиссаломга унинг мевасини ейишдан қайтарилган дарахтни ейишни таклиф қилди.
Азон луғатда “билдирув” деган маънони англатади. Азон Аллоҳнинг тоатига, ибодатига, ҳидоятига, Унинг Даргоҳи олиясига бир чорловдир. Азон Аллоҳ севгисининг танларга нидоси, қалбларга тажаллисидир. Азон дил ва вужуддан шайтонни қувиш имкониятидир. “Азон” – Аллоҳнинг сиғиниш ва ибодат қилишга сазовор ягона Зот эканини, Муҳаммад алайҳиссаломни бутун инсониятга юборилган охирги ҳақ пайғамбарликларини, динимизнинг бутун дунёда мислсиз адолат қилиш дини эканини билдиришдир.
Тариқат ва шариат орасидаги фарқни ислом ва эҳсон орасидаги фарқни ўрганиш орқали англаб етдик. Аммо кишилар орасидаги саволларга эътибор берадиган бўлсак, кўпчилик шариат билан тариқат орасидаги боғланишни, улардан қай бири аввал келадию, қай бири кейин келади билишмайди.
Бу ерда икки хил ҳолат борки, қандай шароитда бўлмасин, муқаллид бу икки ҳолатда ўзининг имомига эргашишдан, унга тақлид қилишда давом этишдан ўзини тийиши керак бўлади.
Ширк ҳам куфр каби икки навга - катта ва кичикка бўлинади.
Илмни амалдан муқаддам қилиш жуда муҳимдир. Зеро, илм амалдан аввал туради, у амалнинг йўлбошчисидир. Муоз ривоят қилган ҳадисда айтилади: “Илм имомдир. Амал эса унинг тобеъсидир”.
Ислом динида "Лайлат ул-қадр" – Қадр кечаси улуғланиши барчага аён ҳақиқат. Ушбу муборак кечани мусулмонлар алоҳида орзиқиб кутадилар, бу кечада алоҳида эҳтимом билан ибодатлар ва яхши амаллар қиладилар. Қадр кечасининг аниқ қайси кунда бўлиши маълум эмас. Бу борада олимлар ўртасида жуда кўп ва кучли ихтилофлар мавжуд. Мазкур муборак кеча йилнинг, рамазоннинг тунларидан бирига яширинган бўлиб, бу худди жумъа кунига маълум бир соат – дуолар ижобат бўладиган вақт яширингани кабидир. Бундан мурод инсонлар ҳамма вақтни ғанимат билишлари керак, барча тунларни қадр билиб, ҳар бир сонияни ижобат онлари сифатида унумли фойдаланмоғлари даркор.
Ички, қалб амаллари дин мезонининг амал палласини оғир қилар, зеро, у ташқи аъзолар амалларидан афзалдир.
Бу тавҳиднинг амалга ошиши учун лозим бўлган учинчи унсурдир. Ширкнинг катта-кичигини, пинҳон-ошкорини билмоқ лозимдир. Ширкнинг бутун ифлосликларидан тозаланиб, унга олиб борадиган йўллардан сақланиш лозим.
Юқорида таъкидлаганимиздек, ашё унга зид бўлган нарса билан солиштирилганда билинади. Тавҳиднинг ҳам ҳақиқатини билиш учун ширкнинг нима эканлигини билиш лозимдир.
Пайғамбарларнинг ҳаммаси барча зулм ва азиятларга сабр ҳамда сабот билан жавоб беришган. Аллоҳ таоло бундай қийин ва оғир вазифани аёллар зиммасига юкламаган...
Аллоҳ таоло бу оламни, ундаги мавжудотларни, энг онгли ва ақлли махлуқ саналган инсонларни не сабабдан яратган? Холиқу Зулжалол бундай дейди: «Мен жин ва инсни (яъни, инсонни) фақат Ўзимга ибодат қилиш учунгина яратдим» (Ваз-зориёт, 56). Аллоҳ таоло инсонни энг мукаррам ва азиз қилиб яратди. Ўзининг ердаги сир-асрорини биладиган халифаси қилиб халқ этди. Ердаги, сувдаги, осмондаги барча ҳайвонот оламини унга бўйсундириб қўйди. Фақат Ўзига иймон келтиришлари юзасидан Одам болаларининг ваъдаларини олди.