Ислом (880)
«Бугунги кунда сизга динингизни мукаммал қилиб бердим. Сизга неъматимни батамом қилдим. Ва сиз учун Исломни дин деб рози бўлдим». (Моида сураси)
Подкатегории
Ушбу сарлавҳа қилиб олинган масала ўзаро ихтилофларнинг энг машҳурларидан бири десак, муболаға қилмаган бўламиз. Албатта, бизда бу масала айни шу тарзда ўртага қўйилгани йўқ. Балки намозда «омийн»ни овоз чиқариб айтиладими ёки йўқми, тариқасида қўйилди.
Бировни кофир дейишлик осон иш эмас. Чунки, бу ишнинг орқасидан келиб чиқадиган ҳукмлар ҳам ўта хатарлидир.
Амалнинг тарозу палласида оғир келишидаги асосий нарса бу ўша амалнинг бошқасидан фойдалироқ бўлишидир. Унинг нечоғли фойдалигига қараб Аллоҳ олдида у амалнинг ажри кўп, фазли беқиёс бўлади. Бу ҳақда Аллоҳ таолонинг ояти келади:
Оламнинг Роббиси бўлган Аллоҳга ҳамду санолар бўлсин. Унинг Расули Муҳаммадга салот ва саломлар бўлсин. У зоти шариф Роббисининг ваҳийсини одамларга етказди, умматини Дажжолдан огоҳлантирди. Унинг хатари мўминларга катта бўлгани учун қаттиқ огоҳлантирди ва ундан қутилиш йўлларини кўрсатди.
Аввал ўтган уламолар ва улардан кейин келганлар аҳли хайр ва асардирлар. Аҳли фиқҳ ва назардирлар. Фақат гўзал зикр ила эсланурлар. Ким уларни ёмонлик ила эсласа йўлдан озган бўлибдир.
Инсонда нафақат бирон-бир нарсани идрок қилиш, ҳис этиш ва у ҳақида фикр юритиш, балки уни ўргана олиш қобилияти ҳам мавжуд. Билмаганини ўрганиб, йўқдан бор қилиш одамзод фитратида мавжуд. Бу Аллоҳ таолонинг бандаларига берган неъмати ва марҳаматидир. Инсон аввал ҳеч қилиб кўрмаган ишига қўл уриши унинг кучига-куч қўшади, комил инсон бўлишига хизмат қилади. Демак, инсон камолотга эришиш учун ҳамиша илм ўрганишга интилиши керак.
Қиёмат куни бандаларнинг амалларини тарозида тортилиши ҳақдир. Низолашганлар ўртасида қиёмат куни қасос бўлиши (ўч олиниши) ҳақдир. Агар уларнинг (золимларнинг) яхши амаллари бўлмаса (қолмаса), уларга мазлумларнинг гуноҳлари юкланиши ҳақдир, жоиздир.
Чунки мусулмоннинг хулқи ҳар ишда енгилликдир. Бу эса Аллоҳ таборака ва таоло бандасидан рози бўладиган ишдир. У Зот айтади:
Абу Саъийд Худрий розияллоҳу анҳу ривоят қилган ҳадис: «Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: «Сизлар ўзингиздан илгари ўтганларнинг йўлларига (хато ва гуноҳга тўла бўлган ҳаёт йўлларига) қаричма-қарич, газма-газ (яъни, шу қадар аниқлик ва мувофиқлик билан) эргашасизлар, Ҳатто агар улар бир эчкиэмарнинг инига кирсалар, сизлар ҳам уларнинг ортидан кирурсизлар». Шунда биз: «Ё Расулуллоҳ, яҳудийлар билан насронийларга (эргашишимизни, назарда тутяпсизми?)», - деб сўраганимизда у зот: «Бўлмаса ким?», - дедилар».
Қуръон диққат билан эътибор қилган, сура, оятларда такрор-такрор айтган, Ўз амри ва наҳийси, ваъда ва огоҳлантиришларида таъкидлаган нарсалар бизнинг тафаккуримиз, тутган йўлимиз ва ўлчовимизда ҳам аввалги ўринда туриши вожибдир.
Масалан, Аллоҳ таолога, У Зотнинг пайғамбарларига, Охират диёрига ва ундаги савоб, жазо, жаннат ва дўзахга иймон келтириш каби.
Ибн Аббос розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам дедилар: “Аллоҳ азза ва жалла ер юзига бешта дарёни туширди: Ҳинд дарёси Сайҳунни, Балх дарёси Жайҳунни, Ироқ дарёлари Дажла билан Фуротни ва Миср дарёси Нилни.